تاریخچه کنسول‌های بازی‌های ویدئویی (نسل چهارم)، مقاله‌ای است که به معرفی و بررسی نسل چهارم کنسول‌های بازی ویدئویی می‌پردازد. در تاریخچه بازی‌های ویدئویی، ارائه نسل چهارم سامانه‌های بازی ویدئوی از اهمیت بالایی برخوردار است. این نسل از کنسول‌ها که در رتبه‌بندی خود، کنسول‌های 16-بیتی به‌شمار می‌آیند، برای نخستین بار در 30 اکتبر 1985 وارد بازار شدند. آغاز این عرضه با ارائه کنسول توربوگراف‌اکس-16 شرکت ان‌ای‌سی بود. گرچه NEC شرکتی بود که نخستین کنسول در این نسل را عرضه نمود، اما رقابت و سلطه بر بازارهای مطبوع، در ادامه دراختیار نینتندو و سگا قرار گرفت. نینتندو با عرضه سوپر نینتندو و سگا با کنسول سگا مگا درایو انحصار بازارها و رقابت در این عرصه را به شکلی جدی ادامه دادند.
نینتندو با اتکا به تجربه‌ی بسیار موفق خود در نسل سوم کنسول‌های بازی ویدئویی توانست به خوبی این موفقیت را تداوم بخشیده و بازارهای بزرگ و معتبری را برای خود ایجاد کند. ازسویی دیگر شرکت سگا، با اتکا به تجارب پیشین و نوآوری‌های ارزنده‌ای چون بازی سونیک خارپشت توانست تا رقابت تنگاتنگی با نینتدو داشته باشد. گرچه سونیک محبوبیت فراوانی را کسب کرد، اما رقیبی بسیار قدرتمند به نام ماریو همواره دربرابر او قرار داشت. این بازی‌ها محبوبیت گسترده‌ای در سطح جهانی پیدا کرده و ادامه‌هایی نیز برای آن‌ها ساخته شد.
کنسول‌های نسل چهارم با رسانه‌ی کارتریج سرگرمی را برای مخاطبان خود ایجاد می‌کردند. همچنین به همراه کنسول‌های این نسل، افزونه‌هایی نیز ارائه شد. مانند سگا سی‌دی که افزونه‌ای برای استفاده از لوح فشرده مخصوص در کنسول سگا مگا درایو بود.

پرفروش‌ترین‌ها

 فهرست پرفروش‌ترین کنسول‌های بازی

نام	توربوگراف‌اکس-16	مگا درایو	نئو زئو	سوپر نینتندو
کنسول
قیمت درزمان عرضه (USD)	US$249?99	US$190?00	US$649?99 (ویرایش طلایی) US$399?99 (ویرایش نقره‌ای)	US$199?99
تاریخ عرضه	ژاپن October 30, 1987 آ.ش September 1, 1989 اروپا 1990	ژاپن October 29, 1988 آ.ش September 15, 1989 اروپا November 30, 1990	ژاپن 1990 آ.ش 1991	ژاپن November 21, 1990 آ.ش August 23, 1991 اروپا April 11, 1992
رسانه	HuCard لوح فشرده (افزونه)	کارتریج لوح فشرده (مگا سی‌دی افزونه) Data card (Power Base Converter افزونه)	کارتریج لوح فشرده (Neo Geo CD - was released as a separate system) [1] Data card (اروپا/ژاپن)[1]	کارتریج Magnetic disc (فقط در زاپن) لوح فشرده (Aborted add-on) Floptical (فقط در زاپن)[1]
پرفروش‌ترین بازی‌ها	Bonk"s Adventure[2]	سونیک خارپشت 2 (16-بیتی), 6 میلیون(as of June 2006)[3]	Samurai Shodown	دنیای سوپر ماریو, 20 میلیون(as of June 25, 2007)[4]
سازگاری عقبرو	ندارد	سگا مستر سیستم (بااستفاده Power Base Converter)	ندارد	گیم بوی (با استفاده Super Game Boy)
امکانات	TurboGrafx-16#TurboGrafx-CD|TurboGrafx-CD TurboTap TurboStick Super System Card TurboBooster TurboBooster Plus	سگا مگا سی‌دی Sega 32X Mouse Menacer Power Base Converter Sega Activator Multitap	Neo Geo Controller Pro Neo Geo Memory Card Neo Geo CD	Super Scope Multitap Super Game Boy SNES Mouse Super Advantage
پردازشگر	HuC6280A (modified 65SC02) 1?79 or 7?16 MHz	موتورولا 68000 7?67 MHz (7?61 MHz PAL) Zilog Z80 3?58 MHz	Motorola 68000 12 MHz Zilog Z80 4 MHz	65C816) 3?58 MHz (3?55 MHz PAL)
حافظه	8 KiB work RAM 64 KiB video RAM	64 KiB main RAM 64 KiB video RAM 8 KiB audio RAM	64 KiB main RAM 74 KiB video RAM 2 KiB audio RAM	128 KiB main RAM 64 KiB video RAM 64 KiB audio RAM

در تاریخچه بازی‌های ویدئویی، کنسول‌های نسل سوم موجودیت خود را از تاریخ 15 جولای 1983 آغاز کردند. عرضه این نسل از کنسول‌ها پس از پایان دوران بازی‌های آمریکای شمالی از 1983 همزمان بود. این‌بار دو شرکت ژاپنی نینتندو و سگا بودند که نسل جدید کنسول‌های بازی ویدئویی را عرضه و دورانی طلایی را برای این صنعت آغاز کردند. نینتندو با عرضه کنسول بسیار محبوب و پرفروش خود، ان‌ای‌اس و سگا با عرضه کنسول اس‌جی-1000 که این رخداد باعث انتقال قدرت نفوذ بازارهای فروش کنسول از ایالات متحده به ژاپن بود.

گرچه کنسول‌های نسل پیشین نیز از پردازشگر 8-بیتی برخوردار بودند و این نسل نیز این‌گونه است، اما دوران اوج این نسل از پردازشگرها در کنسول‌های نسل سوم نمود یافت و سپس پایان بخش این نوع از پردازشگرها بود. همچنین برای نخستین بار دراین نسل بود که کنسول‌ها براساس مقدار بیت نسل‌بندی و مورد سنجش قرار می‌گرفتند. پایان این نسل هم‌آغاز با دوران ارائه نسل چهارم و پردازشگرهای 16-بیتی بود.

نام	ان‌ای‌اس	اس‌جی-1000	کاسیو پی‌وی-1000	اپک کاست ویژن	سگا مستر سیستم	آتاری 7800
کنسول
قیمت درزمان عرضه	¥14?800 US$199?99 CA$240	¥15?000	¥14?800	¥13?500	¥24?200 US$199?99	US$140?00
تاریخ عرضه	ژاپن July 15, 1983 US October 18, 1985 AME February 1 1986 اروپا September 1 1986 WW January 1 1987	JP July 15, 1983AUS 1983	ژاپن October 1983	ژاپن June 1981	ژاپن October 20 1985 AME June 1 1986 WW September 1 1987	AME June 1 1986 WW September 1 1987
رسانه	کارتریج و فبلاپی (فقط در زاپن)	کارتریج و نوار (SG-3000)	کارتریج	کارتریج	کارتریج و کارت اطلاعات	کارتریج
پرفروش‌ترین بازی‌ها	برادران سوپر ماریو (pack-in), 40?23 میلیون (as of 1999)[3] برادران سوپر ماریو 3, 18 میلیون (as of May 21, 2003)[4]	N/A	N/A	N/A	Hang-On and Safari Hunt	[[Pole Position II [[Citation needed|date=August 2009
سازگاری عقبرو	ندارد	ندارد	ندارد	ندارد	سگا اس‌جی-1000 (فقط در نسخه ژاپنی)	آتاری 2600
امکانات	Famicom Disk System NES Advantage NES Satellite NES Zapper Mattel Power Glove NES Power Pad NES R.O.B بیشتر...	*N/A	*N/A	*N/A	*Light Phaser Sega 3-D Glasses Sega Control Stick Sega Handle Controller Sega Paddle Control[5] Pro Action Replay|Sega Pro Action Replay Sega Remote Control System Sega Rapid-Fire Unit Sega SG Commander Sega Sports Pad	*XG-1
پردازشگر	Ricoh 2A03 (based on 1?79 مگاهرتز (1?66 مگاهرتز پال)	NEC 780C (Zilog Z80 clone) 3?58 MHz for NTSC, 3?55 MHz for PAL	D780C-1 (Z80A) 3?579 MHz	PD7801G 4 MHz	NEC 780C (Zilog Z80 clone) 3?57 MHz (3?54 MHz PAL)	Custom, 6502C (based on MOS Technology 6502) 1?79 MHz
حافظه	2 KB main RAM 2 KB video RAM 256 bytes sprite RAM 28 bytes palette RAM	16 kB Main RAM 16 kB video RAM	2 KB + 1 KB (character generator)	128 Bytes	8 KB main RAM 16 KB video RAM	4 KB main RAM
ویدئو	64 sprites (8 per scanline) 256x240 resolution 25 simultaneous colors 53 color palette	256x192 resolution 32 sprites, maximum of 4 sprites per scanline 16 colors	8 colors 256x192 resolution	16 colors 54x62 resolution	128 colors (16 colors with 8 intensity levels each)	Unlimited sprites 320x200 resolution 25 simultaneous colors 256 color palette
صدا	Mono audio with: Two square waves One triangle wave One noise generator One DPCM channel One FM synthesizer (Famicom Disk system, Japan only)	Mono audio with: 3 voices noise/vibrato effect	Unknown	Mono audio with: One tone generator One noise generator One 1-Bit PCM	Mono audio with: Three square waves One noise generator 9-channel, 2-operator FM synthesizer (Japan only)	Mono audio with: Two square waves

فروش

 فهرست پرفروش‌ترین کنسول‌های بازی

در تاریخچه رایانه و بازی‌های رایانه‌ای، کنسول‌های نسل دوم آغازگر استفاده از پردازشگرهای 8-بیتی بودند. عرضه این دسته از کنسول‌ها در سال 1976 و ارائه کنسول چنل اف و 1292 Advanced Programmable Video System آغاز شد. با ارائه این کنسول‌ها و اقبال عمومی، شرکت‌های گوناگونی خود را وارد این میدان کرده و به کسب بازارهای پرسود اندیشیدند. آتاری 2600 در متن این علایق شرکت‌ها قرار گرفت و انگیزه‌ای بالا را برای ورودشان به این بازار ایجاد کرد. این کنسول‌ها همانند کنسول‌های نسل نخست از رسانه کارتریج برای ایجاد سرگرمی استفاده نمودند.

عرضه و ارائه کنسول‌های نسل دوم با پایان دوران بازی‌های آمریکای شمالی از 1983 نیز به پایان رسید.

نام	چنل اف	آتاری 2600	مگناوکس ادیسه	اینتلیویژن	آتاری 5200
کنسول
قیمت درزمان عرضه	US$169?95	US$199	US$200 ¥49?800	US$299	US$270
زمان عرضه	US August 1976	US October 1977 EU 1978 JP October 1983	US 1978 EU December 1982 JP 1982 BRZ 1983	US 1979 EU 1982 JP 1982	US November 1982
رسانه	کارتریج	کارتریج و نوار	کارتریج	کارتریج	کارتریج
پرفروش‌ترین بازی‌ها	N/A	نقطه‌خور, 7 میلیون (as of September 1, 2006)[1][2]	N/A	Astrosmash (1 میلیون)[3]	N/A
سازگاری عقبرو	N/A	N/A	None	Atari 2600 games through the System Changer module	Atari 2600 games through the 2600 cartridge adapter
امکانات	N/A	کنرلر راننده صفحه کلید Game Brain Starpath Supercharger GameLine	صدا طرح شطرنجی	صفحه کلید (لغو) سامانه سرگرمی رایانه‌ای صدای هوشمند	کنرلر اختصاصی آتاری 2600 آداپتور
پردازشگر	Fairchild F8 1?79 مگاهرتز (پال 2?00 مگاهرتز)	MOS Technology 6507 1?19 مگاهرتز	8-بیتی 1?79 مگاهرتز	General Instrument CP1610 894?886 کیلوهرتز	Custom MOS 6502C 1?79 مگاهرتز
حافظه	64 bytes, 2 kB VRAM (2×128×64 bits)	(MOS Technology RIOT chip): 128 bytes (additional RAM may be included in the game cartridges)	CPU-internal RAM: 64 bytes Audio/video RAM: 128 bytes	1456 bytes main RAM	16 kB main RAM
ویدئو	102 × 58 وضوح 8 colors, maximum of 4 per scanline	160 x 192 تفکیک پذیری 2 sprites, 2 missiles and 1 ball per scanline. Sprites can be use multiple times through the HMOVE command. 2 backgrounds colors and 2 sprite colors per scanline 128 colors (NTSC) 104 colors (PAL)	160×200 resolution (NTSC) 16-color fixed palette; sprites use 8 colors 4 8×8 single-color user-defined sprites 12 8×8 single-color characters; 64 shapes built into ROM BIOS; 4 quad characters; 9×8 background grid; dots, lines, or blocks	159x96 pixels (159x192 display on a TV screen, scanlines being doubled) 16 color palette, all of which can be on the screen at once 8 sprites.	320×192 resolution, 16 (out of 256) on-screen colors per scan line with 256 colors capable of being displayed at once.
صدا	Mono audio with: 500 Hz, 1 kHz, and 1?5 kHz tones (can be modulated quickly to produce different tones)	Mono	Mono audio with: 24-bit shift register, clockable at 2 frequencies noise generator	Mono audio with: three channel sound one noise generator	Mono audio with: 4-channel sound

نام	وکترکس	آرکادیا 2001	کالکوویژن	بلی استروکید	اس‌جی-1000
کنسول
قیمت درزمان عرضه	US$199	N/A	N/A	N/A	¥15?000(JP)
تاریخ عرضه	US November 1982 EU May 1983 JP June 1983	US 1982	US August 1982 EU May 1982	US 1977	JP July 15, 1983 AUS 1983
رسانه	کارتریج	کارتریج	کارتریج و نوار	کارتریج و نوار/فلاپی	کارتریج و نوار (اس‌جی-3000)
پرفروش‌ترین بازی‌ها	N/A	N/A	دانکی کونگ	N/A	N/A
سازگاری عقبرو	N/A	N/A	Compatible with Atari 2600 Via Expansion #1	N/A	N/A
امکانات	N/A	N/A	Expansion #1 Expansion #2 Expansion #3 Roller Controller Super Action Controller Set	ZGRASS unit	N/A
پردازشگر	Motorola 6809 1?5 مگاهرتز	Signetics 2650 پردازشگر 3?58 مگاهرتز	Zilog Z80 3?58 مگاهرتز	Zilog Z80 1?789 مگاهرتز	NEC 780C (clone of Zilog Z80) 3?58 مگاهرتز برای ان‌تی‌اس‌سی, 3?55 مگاهرتز برای پال
حافظه	1 kB main RAM	512 bytes	8 kB main RAM 16 kB VRAM	4k (up to 64k with external modules in the expansion port)	16 kB Main RAM 16 kB VRAM
ویدئو	Built in vector CRT	128x208 / 128x104 8 رنگ	256x192 resolution 32 sprites, maximum of 4 sprites per scanline 16 رنگ	Resolution: True 160x102 / Basic 160x88 / Expanded RAM 320x204 رنگ: True 8* / Basic 2	256x192 وضوح 32 sprites, maximum of 4 sprites per scanline 16 رنگ
صدا	Mono (built in speaker)	Mono audio with: Single Channel "Beeper" Single Channel "Noise"	Mono audio with: 3 tone generators 1 noise generator	Mono audio with: 3 voices noise/vibrato effect	Mono Audion with 4-channel sound 3 sound generators, 4 octaves each, 1 white noise generator

رالف بائر، سازنده این کنسول در سال 1966 اقدام به تحریر در آوردن مقاله ای چهار صفحه ای در مورد چگونگی اجرای بازی های تعاملی بر روی دستگاه های تلویزیون نوشت و سپس در همان سال جعبه قهوه ای را ابداع کرد. جعبه قهوه ای در سال 1971 به صورت یک محصول ثبت شد و در سال 1972 با نام کنسول مگناوکس ادیسه پا به عرصه وجود گذاشت.
درحال حاضر این کنسول در مؤسسه اسمیتسونین موزه ملی تاریخ آمریکا در واشنگتون دی‌سی نگه‌داری می‌شود. وب گاه آی‌جی‌ان در سال 2009 نام این کنسول را در میان 25 کنسول برتر در تمام دوران‌ها آورده‌است.
بازی های این کنسول شامل ورزش های فوتبال، والیبال، تنیس، بسکتبال، بیسبال، هاکی، هندبال، فوتبال آمریکایی و انواع اقسام بازی های اکشن جنگی و کودکانه بود. در مجموع 10 عدد کارتریج بازی برای این کنسول عرضه شد و قرار بود که کارتریج یازدهم اختصاص به بازی بسکتبال داشته باشد که چندی پس از اعلام این خبر، عرضه این بازی منتفی شد.
مگناوکس ادیسه توانست در مجموع بیش از 330.000 نسخه در جهان فروش داشته باشد که برای اولین کنسول بازی در آن زمان، رقم خوبی بود.

نام کنسول	مگناوکس ادیسه	مگناوکس ادیسه 200	پونگ	تل‌استار	نینتندو کالر تی‌وی گیم
کنسول
قیمت درزمان عرضه	100 دلار آمریکا	100 تا 230 دلار آمریکا	95 تا 98 دلار آمریکا	50 دلار آمریکا	300 ین ژاپن
تاریخ عرضه	می 1972 1974 1975	آ.ش 1975	آ.ش 1975	آ.ش 1976 ژاپن 1977	ژاپن 1977
رسانه	کارتریج	n/a	تراشه درونی [5]	کارتریج (سرگرمی تلستار)	n/a
امکانات	تفنگ نوری	n/a	n/a	کنترلر	n/a